đường lây truyền bệnh HIV

bệnh HIV có nhiều đường lây truyền khác nhau.

Lây truyền qua đường tình dục:

Trên thế giới lây nhiễm HIV qua đường tình dục chiếm nhiều nhất (khoảng hơn 80%). Sự lây truyền qua quan hệ tình dục xảy ra khi có sự tiếp xúc với dịch sinh dục và máu của người bị nhiễm HIV trong quá trình giao hợp, đặc biệt trong giao hợp dương vật- hậu môn, dương vật – âm đạo, miệng -âm đạo/dương vật/hậu môn. Người tình dục đồng giới lây nhiễm HIV do quan hệ tình dục qua hậu môn, qua dùng chung dụng cụ. Quan hệ tình dục với nhiều người nguy cơ lây nhiễm càng cao.

Nguy cơ lây nhiễm HIV qua một lần giao hợp với người nhiễm HIV là từ 0,1% đến 1%.

Tỷ lệ nhiễm HIV có thể tăng lên gấp 20 lần ở những người có các bệnh lây truyền qua đường tình dục kèm theo, đặc biệt là có viêm loét như hạ cam, giang mai, lậu. Ở Việt Nam tỷ lệ nhiễm HIV qua đường tình dục đang gia tăng do hoạt động mại dâm, lối sống tình dục phóng túng

Lây truyền qua đường máu

HIV lây truyền qua đường máu và các chế phẩm của máu có nhiễm HIV và qua dụng cụ tiêm chích xuyên qua da không được vô trùng hoặc qua các vết thương khi tiếp xúc với máu và dịch của bệnh nhân HIV.

Nguy cơ lây truyền HIV qua đường máu có tỷ lệ rất cao trên 90%

HIV cũng có thể lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với máu khác như dùng chung bơm kim tiêm khi tiêm chích đặc biệt là khi tiêm chích ma túy hoặc việc sử dụng chung các dụng cụ có khả năng đã dính máu của người khác. HIV có thể lây truyền từ việc cấy truyền tổ chức cơ quan.

Lây truyền HIV từ mẹ sang con

Nếu không can thiệp lây truyền HIV từ mẹ sang con có thể lên tới 25-40% đối với HIV1 và 1-4% đối với HIV2. Tỉ lệ lây truyền HIV trong lúc mang thai là 5-10%, lúc đẻ 10-20%, cho con bú 5-20%. Nồng độ HIV trong huyết tương mẹ, những tai biến, biến chứng trong lúc đẻ làm tăng nguy cơ lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Sự lây truyền HIV từ mẹ sang con có thể xảy ra trong lúc mang thai (từ tuần thứ 21 của thai nghén), trước, trong và một thời gian ngắn sau khi sinh (qua sữa mẹ) Một nghiên cứu nhiễm HIV ở trẻ sơ sinh đã cho thấy: trẻ sơ sinh thiếu tháng có nguy cơ nhiễm HIV cao hơn trẻ đủ tháng.

Lây truyền HIV qua chăm sóc y tế

Còn được gọi là nhiễm HIV do tai nạn, rủi ro nghề nghiệp và mới đây được sử dụng thuật ngữ chung là nhiễm trùng bệnh viện.

Phơi nhiễm với máu trong môi trường nghề nghiệp xảy ra với y tá là 0,03%, hộ lý và bác sĩ là 0,02%. Tai nạn chủ yếu là do mũi kim tiêm và các dụng cụ sắc nhọn có dính máu đâm, chọc, cắt vào da niêm mạc. Tuy nhiên số trường hợp từ phơi nhiễm tới có chuyển đổi huyết thanh (bị nhiễm)do tai nạn, nghề nghiệp, được thống kê trên thế giới khoảng 48/100000 người bị phơi nhiễm, trong đó chủ yếu là y tá.