cơ chế bệnh sinh bệnh Leptospira

Nhiễm Leptospira là một bệnh nhiễm trùng cấp tính toàn thân do xoắn khuẩn lepstospira gây nên.

Bệnh lây truyền từ động vật sang người qua da, niêm mạc. Leptospira biểu hiện lâm sàng đa dạng và vi khuẩn có thể gây tổn thương nhiều cơ quan như gan, thận, não phổi.

Thể nhẹ có triệu chứng giống cảm cúm như sốt, nhức đầu, đau mỏi cơ

Thể nặng gây sốt vàng da, xuất huyết, suy thận.

• Bệnh xoắn khuẩn vàng da lưu hành rộng rãi ở hầu khắp mọi nơi, kể cả vùng nông thôn và thành thị thuộc các nước phát triển và đang phát triển, trừ các vùng cực của trái đất. Thông thường, bệnh xuất hiện tản phát do bị nhiễm Leptospira một cách ngẫu nhiên nhưng cũng xảy ra thành dịch, nhất là ở những nơi vệ sinh môi trường lao động kém và công nhân không được trang bị bảo hệ lao động đầy đủ.
• ở Hoa Kì, hàng năm có khoảng 401-20 bệnh nhân được thông báo thuộc nhóm nghề nghiệp thường bị phơi nhiễm hoặc tiếp xúc trực tiếp với nguồn nước và đất bị nhiễm Leptospira như thú ý, công nhân nông nghiệp, công nhân vệ sinh, công nhân lò mổ và những công nhân công nghiệp cá. ở các nước Tây Âu những người mắc bệnh do tiếp xúc với vật nuôi trong nhà hoặc do chơi thể thao dưới nước phơi nhiễm với nguồn nước có Leptospira như bơi xuồng, thuyền buồm, bơi, lướt ván… nghiên cứu mới đây ở Hà Lan cho biết 14% mắc bệnh xoắn khuẩn vàng da do đi du lịch các nước nhiệt đới và Đông Nam Á.
• ở Việt Nam, bệnh xoắn khuẩn vàng da cũng lưu hành rộng rãi ở nông thôn, thành thị, miền núi, đồng bằng, ven biển… khoảng 20 năm trước đây, nhiều nơi có dịch xoắn khuẩn vàng da ở súc vật nuôi, nhất là ở lợn trong các trại chăn nuôi, và lây lan sang người. Ngày nay, dịch xoắn khuẩn vàng da ở người hiếm khi xảy ra, nhưng bệnh vẫn xuất hiện tản phát, nhất là trong mùa mưa, lụt lội.

Cơ chế bệnh sinh

Quá trình chia làm 3 giai đoạn:

• nhiễm khuẩn huyết 5-7 ngày:

leptospira xâm nhập qua da, niêm mạc vào máu tương ứng với giai đoạn khởi phát. Cấy mấu, dịch não tủy có thể phân lập được xoắn khuẩn.

• giai đoạn khu trú phủ tạng:

từ ngày thứ 5 Leptospira khu trú các tạng gây tổn thương. Giai đoạn này thường kéo dài 7-8 ngày tương ứng với thời kì toàn phát.

Gan: gây ra triệu chứng vàng da. Nguyên nhân do viêm tổ chức liên kết của gan và độc tố xoắn khuẩn gây phá hủy hồng cầu.

Thận: tổn thương ống thận do thiếu oxy máu và do tác động trực tiếp của nội độc tố leptospira. Gây ra thiểu niệu, vô niệu, ure và creatinin tăng cao. Đây là nguyên nhân chính gây tử vong.

Xuất huyết: do độc tố làm tổn thương thành mạch đông máu nội mạch

• giai đoạn lui bệnh: thường từ ngày thứ 8 xoắn khuẩn thải ra ngoài theo đường nước tiểu trong vài tuần.